Angažovanje muzike

Pravo interpretatora (izvođača) kao pravo srodno autorskom pravu uređeno je Zakonom o autorskom i srodnim pravima ("Sl. glasnik RS", br. 104/2009, 99/2011, 119/2012 i 29/2016 - odluka US) pa su i osnovni pojmovi - šta je to interpretacija i ko je interpretator, uređeni odredbama ovog zakona. U smislu ovog zakona, interpretacija je duhovno dobro koje nastaje ličnim angažovanjem interpretatora prilikom zvučnog, odnosno vizuelnog ili zvučno-vizuelnog saopštavanja autorskog dela, a delo koje je predmet interpretacije ne mora biti zaštićeno autorsko delo (član 112. Zakona o autorskim i srodnim pravima), dok je interpretator - fizičko lice koje se lično angažuje na interpretaciji dela (muzičar, glumac, igrač, pantomimičar, pevač, dirigent), a lica koja pružaju samo tehnički doprinos interpretaciji dela nisu interpretatori (član 113. Zakona o porezu na dohodak građana).

Međutim, odredbama Posebnog kolektivnog ugovora za radno angažovanje estradno-muzičkih umetnika i izvođača u ugostiteljstvu ("Sl. glasnik RS", br. 23/2015 - dalje: Poseban kolektivni ugovor) pod izvođačem estradno-muzičkog programa smatraju se lica koja obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture: izvođenje narodne, zabavne, džez, pop i rok muzike, folklornih i drugih igračkih programa (ples), odnosno ostalih muzičkih, govornih i scenskih izvođenja kulturnih programa, kao i poslova stručnjaka i saradnika u estradno-muzičkoj delatnosti.

Kao što se može zaključiti, ne mogu se sva lica koja se smatraju izvođačem estradno-muzičkog programa u smislu odredbi Posebnog kolektivnog ugovora istovremeno smatrati i interpretatorima u smislu Zakona o autorskim i srodnim pravima. Naime, odredbama Posebnog kolektivnog ugovora je uređen odnos između lica koja se, u smislu odredbi Posebnog kolektivnog ugovora, smatraju izvođačem estradno-muzičkog programa i poslodavcem, dok je predmet ovog komentara, pre svega, da pojasni poreski tretman prihoda koje od ugovorene naknade ostvare lica koja se smatraju interpretatorima u smislu Zakona o autorskim i srodnim pravima.

Poreski tretman prihoda interpretatora

Poreski tretman prihoda koji ostvari interpretator, uređen je:

• Zakonom o porezu na dohodak građana ("Sl. glasnik RS", br. 24/2001, 80/2002, 80/2002 - dr. zakon, 135/2004, 62/2006, 65/2006 - ispr., 31/2009, 44/2009, 18/2010, 50/2011, 91/2011 - odluka US, 7/2012 - usklađeni din. izn., 93/2012, 114/2012 - odluka US, 8/2013 - usklađeni din. izn., 47/2013, 48/2013 - ispr., 108/2013, 6/2014 - usklađeni din. izn., 57/2014, 68/2014 - dr. zakon, 5/2015 - usklađeni din. izn., 112/2015, 5/2016 - usklađeni din. izn. i 7/2017 - usklađeni din. izn.);

• Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje ("Sl. glasnik RS", br. 84/2004, 61/2005, 62/2006, 5/2009, 52/2011, 101/2011, 7/2012 - usklađeni din. izn., 8/2013 - usklađeni din. izn., 47/2013, 108/2013, 6/2014 - usklađeni din. izn., 57/2014, 68/2014 - dr. zakon, 5/2015 - usklađeni din. izn., 112/2015, 5/2016 - usklađeni din. izn. i 7/2017 - usklađeni din. izn.).

Registar isplatilaca prihoda po osnovu estradnih programa zabavne i narodne muzike i drugih zabavnih programa

Pored poreskog tretmana ugovorene naknade koju ostvari interpretator, Zakonom o porezu na dohodak građana ustanovljen je Registar isplatilaca prihoda po osnovu estradnih programa zabavne i narodne muzike i drugih zabavnih programa, na koje se porez plaća po odbitku, interpretatorima, kao autorima ili nosiocima srodnih prava, ansamblima i orkestrima, imitatorima, iluzionistima i drugim izvođačima (dalje: interpretator), menadžerima i drugim angažovanim licima (dalje: druga angažovana lica), a koji vodi Poreska uprava - član 108a stav 1. Zakona o porezu na dohodak građana.

Međutim, pored vođenja registra isplatilaca prihoda po osnovu estradnih programa zabavne i narodne muzike i drugih zabavnih programa, navedenim članom zakona, predviđene su obaveze za određene kategorije lica i to za:

1) pravna i fizička lica koja obavljaju registrovanu delatnost iz oblasti ugostiteljstva, turizma, posredovanja i drugih delatnosti, a u svojim ili zakupljenim objektima organizuju izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike ili drugih zabavnih programa;

2) pravna i fizička lica registrovana za delatnost proizvodnje i emitovanja radio i televizijskog programa, koja proizvode i emituju televizijski program zabavne i narodne muzike, zabavni, kolažni, novogodišnji i slični program, bez obzira da li im je izdata ili ne dozvola za emitovanje programa u skladu sa zakonom kojim se uređuje obavljanje radiodifuzne delatnosti;

3) pravna i fizička lica koja obavljaju registrovanu delatnost, savezi, udruženja, organizacije, zajednice, mesne zajednice i slični subjekti koji u svojim ili zakupljenim objektima ili na drugim mestima organizuju koncerte, kulturno-umetničke, turističke i druge slične manifestacije i priredbe, na kojima se izvode estradni programi zabavne i narodne muzike, novogodišnji i drugi slični zabavni programi ili druge zabavne priredbe.

Navedena lica imaju obaveze da:

Obrazac ove prijave (Obrazac RIP) propisan je Pravilnikom o sadržini prijave za upis u registar isplatilaca prihoda po osnovu estradnih programa zabavne i narodne muzike i drugih zabavnih programa i sadržini obaveštenja o zaključenim ugovorima o izvođenju tih programa ("Sl. glasnik RS", br. 139/2004).

Isplatiocu prihoda koji Poreskoj upravi u propisanom roku ne podnese prijavu za upis u registar, Poreska uprava rešenjem izriče meru privremene zabrane obavljanja delatnosti u trajanju do 30 dana, a žalba protiv ovog rešenja nije dopuštena.

Obrazac obaveštenja (Obrazac OZU) je propisan Pravilnikom o sadržini prijave za upis u registar isplatilaca prihoda po osnovu estradnih programa zabavne i narodne muzike i drugih zabavnih programa i sadržini obaveštenja o zaključenim ugovorima o izvođenju tih programa.

Isplatiocu prihoda koji organizuje izvođenje estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa i angažuje navedena lica bez zaključenog ugovora ili ako Poreskoj upravi u propisanom roku ne dostavi pismeno obaveštenje o zaključenim ugovorima, Poreska uprava rešenjem izriče meru privremene zabrane obavljanja delatnosti u trajanju do 30 dana, a žalba protiv ovog rešenja nije dopuštena.

Obračun poreza na ugovorenu naknadu koju ostvari interpretator

U skladu sa članom 52a tačka 1) Zakona o porezu na dohodak građana, prihodom od prava srodnih autorskom pravu smatra se prihod koji ostvari interpretator.

Poreski obveznik

Obveznik poreza na prihode od prava srodnih autorskom pravu je fizičko lice koje kao nosilac srodnih prava (interpretator) ostvaruje naknadu po osnovu srodnog prava (interpretacije), a kao obveznici se mogu javiti i naslednici imovinskog srodnog prava i svako drugo fizičko lice koje ostvaruje naknadu po tim osnovama.

Poreska osnovica

Oporezivi prihod od srodnih prava čini razlika između bruto prihoda i troškova koje je obveznik imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, osim ako ovim zakonom nije drukčije propisano.

Šta se smatra troškovima koje je obveznik imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda uređeno je čl. 56. i 57. Zakona o porezu na dohodak građana, pa je propisano da se obvezniku - nosiocu srodnog prava za interpretaciju, odnosno izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike, priznaju normirani troškovi u visini od 34% od bruto prihoda.

Pored normiranih troškova, obvezniku - nosiocu srodnog prava, priznaju se i stvarni troškovi u visini punog iznosa naknade koju plaćaju za usluge odgovarajućoj autorskoj agenciji, organizaciji za zaštitu muzičkog autorskog prava i preduzećima i drugim pravnim licima ovlašćenim za prodaju i naplatu prihoda od autorskih dela.

Međutim, na zahtev obveznika - nosioca srodnih prava, umesto normiranih priznaće se stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.

Kao što se može zaključiti, prilikom utvrđivanja poreske osnovice mogu postojati sledeći slučajevi:

"kada se bruto prihod umanjuje za normirane troškove 34%;

"kada se bruto prihod umanjuje za normirane troškove 34% i iznos stvarnih troškova u visini punog iznosa naknada koju plaćaju za usluge odgovarajućoj autorskoj agenciji, organizaciji za zaštitu muzičkog autorskog prava i preduzećima i drugim pravnim licima ovlašćenim za prodaju i naplatu prihoda od autorskih dela;

"kada se bruto prihod umanjuje, na zahtev obveznika - nosioca srodnih prava, za stvarne troškove koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.

Procena poreske osnovice

U skladu sa članom 60. Zakona o porezu na dohodak građana, ako Poreska uprava utvrdi da je interpretator, menadžer ili drugo angažovano lice po osnovu estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa ostvarilo prihod, a nije zaključilo ugovor sa organizatorom takvog programa, ili oceni da je ostvareni prihod veći od ugovorenog prihoda, bruto prihod se utvrđuje procenom u skladu sa zakonom koji uređuje poreski postupak i poresku administraciju, a oporezuje bez priznavanja normiranih, odnosno stvarnih troškova.

Poreska stopa

Stopa poreza na prihode od srodnih prava iznosi 20%.

Obračun doprinosa na ugovorenu naknadu koju ostvari interpretator

Da li postoji obaveza obračunavanja i plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje na ugovorenu naknadu koju ostvari interpretator, zavisi od toga da li je, u smislu Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje i drugih zakona, interpretator:

• samostalni umetnik, ili

• lice koje ostvaruje ugovorenu naknadu.

Interpretator kao samostalni umetnik

U skladu sa odredbom člana 6. stav 1. tačka 16) Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, samostalni umetnik je osiguranik - fizičko lice koje samostalno, u vidu zanimanja, obavlja umetničku delatnost i kome je reprezentativno udruženje u kulturi utvrdilo status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, u skladu sa zakonom koji uređuje oblast kulture, ako nije osigurano po drugom osnovu.

Način utvrđivanja statusa lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, radi ostvarivanja propisanih prava i obaveza, uređen je Zakonom o kulturi ("Sl. glasnik RS", br. 72/2009, 13/2016 i 30/2016 – ispr.).

Naime, zahtev za utvrđivanje statusa lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture podnosi se odgovarajućem reprezentativnom udruženju u kulturi. Lice stiče status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost upisom u evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost, i to ako ispunjava sledeće uslove:

1) ako ima poslovnu sposobnost;

2) ako obavlja delatnost iz člana 8. Zakona o kulturi kao jedino ili glavno zanimanje, a nije korisnik penzije;

3) ako ima dozvolu (licencu) za obavljanje delatnosti, kada je takva dozvola (licenca) propisana;

4) ako mu obavljanje delatnosti nije zabranjeno pravosnažnom sudskom odlukom;

5) ako ima prebivalište u Republici Srbiji;

6) ako ima obrazloženu ocenu o ispunjenosti uslova iz člana 62. ovog zakona.

Evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, za svaku kulturnu delatnost, vodi odgovarajuće reprezentativno udruženje u kulturi.

Nadležno reprezentativno udruženje u kulturi na zahtev samostalnog umetnika izdaje uverenje o činjenicama upisanim u evidenciju na Obrascu 2 - Uverenje o činjenicama upisanim u Evidenciji.

Prema tome, da bi se neko lice moglo smatrati samostalnim umetnikom u smislu člana 6. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, potrebno je da poseduje uverenje izdato od reprezentativnog udruženja u kulturi.

Radi utvrđivanja obaveze doprinosa za samostalne umetnike, reprezentativna udruženja kod kojih se samostalni umetnici vode u evidenciji, prema članu 58b Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, dužna su da nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave dostave obaveštenje sa podacima o samostalnim umetnicima koji nisu osigurani po drugom osnovu jednom godišnje, najkasnije 31. januara tekuće godine. Obaveštenje koje udruženje dostavlja Poreskoj upravi obavezno sadrži ime i prezime samostalnog umetnika koji nije osiguran po drugom osnovu, adresu i poreski identifikacioni broj.

Na osnovu obaveštenja koja joj dostavljaju reprezentativna udruženja u kulturi, podataka o osiguranicima koje joj dostavlja nadležna organizacija za obavezno socijalno osiguranje i prijave za utvrđivanje obaveze doprinosa koju dostavljaju osiguranici, Poreska uprava rešenjem vrši utvrđivanje obaveze po osnovu doprinosa za samostalne umetnike.

Članom 64a Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje daje se mogućnost da doprinose za obavezno socijalno osiguranje (doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje i zdravstveno osiguranje) za samostalne umetnike koji nisu osigurani po drugom osnovu, plaća jedinica lokalne samouprave, teritorijalna autonomija, Republika Srbija ili ustanova iz oblasti kulture čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, teritorijalne autonomije ili Republika Srbija.

Interpretator kao lice koje ostvaruje ugovorenu naknadu

Lica koja se u slobodno vreme bave izvođenjem muzičkih programa radi sticanja dodatnih prihoda, ne mogu se tretirati kao samostalni umetnici, već kao lica koja ostvaruju ugovorenu naknadu - interpretatori.

Ta lica nisu registrovana kod reprezentativnog udruženja u kulturi kao samostalni umetnici iz oblasti u kojoj izvode programe, tj. nemaju uverenje reprezentativnog udruženja u kulturi. Druga udruženja, kao što su udruženja građana, u koja su ova lica učlanjena, nisu ovlašćena za utvrđivanje svojstva samostalnih umetnika, već svojim članovima mogu da pružaju usluge druge vrste, kao što su predstavljanje, zaključivanje ugovora, obračun naknade, uplata poreza i doprinosa i dr.

Izvođenje programa za ova lica ne predstavlja bavljenje samostalnom delatnošću, niti osnovni izvor prihoda tih lica, već ostale prihode koji se, prema odredbi člana 52a Zakona o porezu na dohodak građana, smatraju prihodima od prava srodnih autorskom pravu.

U skladu sa članom 6. stav 1. tač. 17) i 18) Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, lice koje ostvaruje ugovorenu naknadu je fizičko lice koje obavlja poslove po osnovu ugovora o delu, autorskog ugovora, ugovora o dopunskom radu i drugog ugovora ili po nekom drugom osnovu, a za izvršen rad ostvaruje ugovorenu naknadu, odnosno naknadu za rad a ugovorena naknada u smislu ovog zakona je naknada za rad u kojoj su sadržani porez i doprinosi koji se plaćaju na teret lica koja ostvaruju tu naknadu, odnosno bruto naknada.

U ovom slučaju, na prihode po osnovu ugovorene naknade (pored poreza) plaća se:

"doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje, koji se u skladu sa članom 12. stav 1. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, plaća po svim osnovama, i

"doprinos za zdravstveno osiguranje, pod uslovom da lice nije osigurano po drugom osnovu.

"Prilikom isplate ugovorene naknade ne postoji obaveza obračunavanja i plaćanja doprinosa za slučaj nezaposlenosti (bez obzira na status lica koje ostvaruje ugovorenu naknadu).

Osnovica i stope doprinosa

Ukoliko u konkretnom slučaju postoji obaveza obračunavanja i plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, ovi doprinosi se, u skladu sa članom 28. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, plaćaju na osnovicu - oporezivi prihod od ugovorene naknade u skladu sa zakonom koji uređuje porez na dohodak građana. To znači da ista ona osnovica na koju se obračunava i plaća porez je i osnovica na koju se obračunavaju i plaćaju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje.

Prilikom obračuna i plaćanja doprinosa na osnovicu koju čini ugovorena naknada ne primenjuju se najniža i najviša mesečna osnovica doprinosa, saglasno članu 36. stav 3. i članu 41. stav 2. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje. Ovo znači da se doprinosi obračunavaju u celini, na osnovicu koju čini ugovorena naknada, odnosno oporezivi prihod nezavisno od toga koliki je njen iznos u odnosu na najnižu, odnosno najvišu mesečnu osnovicu.

Međutim, na godišnjem nivou, osnovica ne može da bude veća od petostrukog iznosa prosečne zarade po zaposlenom u Republici na godišnjem nivou, odnosno za zaposlene i osiguranike samostalnih delatnosti koji ostvaruju prihod po osnovu autorskih i srodnih prava, osnovicu na koju se obračunava i plaća doprinos čini i ugovorena naknada, koja zajedno sa zaradom i drugom osnovicom, odnosno najnižom osnovicom, ne može biti veća od petostrukog iznosa prosečne zarade po zaposlenom u Republici na godišnjem nivou, prema podacima koje objavljuje republički organ nadležan za poslove statistike.

Prema tome, ukoliko postoji obaveza obračunavanja i plaćanja doprinosa, doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje plaća se iz naknade po stopi od 26% na oporezivi prihod, dok se doprinos za zdravstveno osiguranje plaća po stopi od 10,3% (samo ako lice nije osigurano po drugom osnovu).

Obračun poreza i doprinosa

Ko ima obavezu obračuna poreza i doprinosa na ugovorenu naknadu koju ostvari interpretator, podnošenja poreske prijave i plaćanja pripadajućih obaveza i na koji način je izvršava, zavisi od činjenice - ko je isplatilac ugovorene naknade.

Isplatilac prihoda je pravno lice ili preduzetnik

U skladu sa članom 99. Zakona o porezu na dohodak građana, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik, isplatilac prihoda je dužan da obračuna i uplati porez na prihode od srodnih prava. Pod pravnim licem podrazumeva se i deo pravnog lica, odnosno poslovna jedinica nerezidentnog pravnog lica koja je registrovana kod nadležnog državnog organa (predstavništvo i dr.), kao i državni organi i organizacije. Takođe, isplatilac prihoda je dužan da obračuna, obustavi i uplati doprinose prilikom isplate naknade.

Odredbom člana 101. Zakona o porezu na dohodak građana propisano je da porez po odbitku za svakog obveznika i za svaki pojedinačno isplaćeni prihod isplatilac obračunava, obustavlja i uplaćuje na propisane račune u momentu isplate prihoda, u skladu sa propisima koji važe na dan isplate prihoda. Takođe, u skladu sa članom 57. stav 1. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, isplatilac prihoda je dužan da obračuna, obustavi i uplati prilikom isplate ugovorene naknade i doprinose za lica koja ostvaruju ugovorenu naknadu.

Isplatilac prihoda na koji se plaća porez po odbitku, prema odredbi člana 106. Zakona o porezu na dohodak građana, dužan je da obvezniku, prilikom svake isplate, kao i po isteku godine, izda obračun sa podacima o: bruto prihodu, troškovima, oporezivom prihodu, olakšicama, plaćenim doprinosima za socijalno osiguranje i plaćenom porezu.

Obračun kada je naknada ugovorena u neto iznosu

Naknada po osnovu srodnih prava trebalo bi da bude ugovorena u bruto iznosu.

Međutim, najčešći je slučaj ugovaranja u neto iznosu, odnosno u iznosu koji se isplaćuje interpretatoru.

Ako je naknada ugovorena u neto iznosu radi obračuna poreza i doprinosa, neto iznos se preračunava u bruto iznos (prihod).

Prilikom utvrđivanja koeficijenata za preračun, polazi se od sledećih elemenata:

"troškova - normiranih (34%) i stvarnih;

"stope poreza (20%);

"kao i stopa doprinosa ukoliko u konkretnom slučaju postoji obaveza obračuna i plaćanja istih, kako je prethodno pojašnjeno - za PIO (26%) i zdravstveno osiguranje (10,3%).

"

Pre isplate ugovorene naknade, isplatilac - pravno lice ili preduzetnik ima obavezu popunjavanja poreske prijave (Obrasca PPP PD) u skladu sa Pravilnikom o poreskoj prijavi za porez po odbitku ("Sl. glasnik RS", br. 74/2013, 118/2013, 66/2014, 71/2014 - ispr., 14/2016 i 21/2017), iskazujući obračun poreza i doprinosa sa odgovarajućom OVP koja je propisana Katalogom vrste prihoda koji je pravilnik i sastavni deo navedenog pravilnika:

1 U primeru se pošlo od pretpostavke da je primalac prihoda osiguran po osnovu zaposlenja.

Obračun kada je naknada ugovorena u bruto iznosu

Ako je naknada ugovorena u bruto iznosu, postupak obračuna je sledeći:

"utvrđuje se oporezivi prihod tako što se od bruto naknade odbiju normirani (34%) i/ili stvarni troškovi;

"• na oporezivi prihod obračunava se porez po stopi od 20%;

"na oporezivi prihod, ukoliko postoji obaveza, obračunavaju se doprinos za PIO po stopi od 26% i doprinos za zdravstveno osiguranje po stopi od 10,3% (doprinos za zdravstveno osiguranje se plaća samo za lica koja nisu osigurana po drugom osnovu).

Isplatilac naknade popunjava poresku prijavu PPP PD.

Isplatilac prihoda nije pravno lice ni preduzetnik

Ukoliko isplatilac ugovorene naknade nosiocu srodnog prava, odnosno interpretatoru nije pravno lice ni preduzetnik, porez na prihode se u skladu sa članom 100a stav 1. tačka 3) podtačka (1) Zakona o porezu na dohodak građana, plaća samooporezivanjem.

To znači da, ukoliko isplatilac prihoda nije pravno lice ni preduzetnik, isplatilac prihoda nema obavezu da obračuna i plati porez po odbitku, već obavezu utvrđivanja i plaćanja poreza samooporezivanjem ima obveznik (interpretator) koji ostvaruje ugovorenu naknadu.

U ovom slučaju, prihod koji je obveznik primio je i bruto prihod, odnosno prihod iz kojeg je ovo lice dužno da plati pripadajuće obaveze.

Postupak obračuna je sledeći:

"utvrđuje se oporezivi prihod tako što se od bruto naknade odbiju normirani (34%) i/ili stvarni troškovi;

"na oporezivi prihod obračunava se porez po stopi od 20%;

"na oporezivi prihod, ukoliko postoji obaveza, obračunavaju se doprinos za PIO po stopi od 26% i doprinos za zdravstveno osiguranje po stopi od 10,3% (doprinos za zdravstveno osiguranje se plaća samo za lica koja nisu osigurana po drugom osnovu).

Fizičko lice koje je ostvarilo prihod (interpretator) kao poreski obveznik dužno je da u roku od 30 dana od dana ostvarivanja prihoda:

"izvrši obračun poreza samooporezivanjem, kao i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koje obračunava i plaća iz ostvarenog prihoda istovremeno sa obračunom i plaćanjem poreza, u skladu sa članom 57. stav 2. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje;

"Poreskoj upravi podnese poresku prijavu na Obrascu PP-OPO koji je propisan Pravilnikom o poreskoj prijavi o obračunatom porezu samooporezivanjem i pripadajućim doprinosima na zaradu, odnosno drugu vrstu prihoda od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika ("Sl. glasnik RS", br. 15/2016).Ova poreska prijava podnosi se u elektronskom obliku (elektronskim putem preko portala Poreske uprave ili popunjavanjem prijave u okviru korisničke aplikacije na portalu Poreske uprave) ili u pismenom obliku neposredno organizacionoj jedinici Poreske uprave nadležnoj prema mestu svog prebivališta, a istu poreski obveznik može podneti putem pošte ukoliko ne postoji druga mogućnost.

"plati obračunate obaveze.